Оқушылардың этнографиялық күнделіктерінжүргіздім бастауыш сыныпта, олар бір- біріне оқыған кезде өте қызық болды. Тыңдалым мен жазылым дағдылары өте жақсы дами түсті. Олар өмірде бақылаған құндылықтарын шынайы жазуды үйренді. Менің ойымша, оқушылардың этнографиялық зерттеу жобалары қажет, алдағы уақытта оны зерттеуге айналдыруға мүмкіндік бар.

Ученикам трудно выражать свои мысли не только на английском, но и на родном языке. Этнографические письменные дневники помогли им свободнее излагать свои мысли. Кроме того, мои ученики часто опаздывали на уроки, после окончания занятий не участвовали в школьных мероприятиях, а спешили на кружки. Домашние задания также не выполняли. Поэтому мы провели командное исследование на тему «Тайм-менеджмент: как управление временем ведёт к успеху» и научились планировать своё время. Мы приняли участие в социальной- этнографической конференции школьников и провели рефлексию по поводу наших изменений. Этот проект оказался полезным для учеников.

Мен этнографиялық зерттеу жобаларын сынып жетекші ретінде тәрбие сағатында оқушыларыммен «Кибербуллинг» тақырыбын зерттедік. Сыныптағы көп қыздар өздерінің инстапарақшасын зерттеді, қанша адамнан қауіпті хабарламалар алғанын, қаншама хейт алғанын және осының әсерінен қоғамда, көшеде жүруде қорқыныш пайда болғанын айтты. Бұл өте өзекті. «Әлеуметтік -этнографиялық зерттеулер» оқушылардың қоғамдағы адамдар өмірін, олардың құндылықтарын зерттеу мүмкіндігін береді, бұл жоба сынып жетекшілер үшін маңызды.

Менің сыныбымда қыздар өзара араз еді. Мен тәрбие сағатында «ХХІ ғасырдағы қазақ қыздары қандай? деген этнографиялық тақырыпта қыздарды топқа бөліп зерттеу жобасын ұсындым. Оқушыларым мектептегі қыздардан сұхбат алып, сондай ақ, әжелері мен аналарынан алған сұхбаттары мен салыстырып, қорытынды шығарды. Бірлесе командалық зерттеу барысында олар өзара дос бола бастады, бұл жұмыспен біз мектепішілік конференцияға қатысып ІІ орын алдық. Оқушылардың әлеуметтік-этнографиялық зерттеу жобаларын әрбір сынып жетекші тиімді қолдана алады.

Бірде «Оқу мен оқытудағы этнографиялық жазбалар» семинарына қатыстым. Келген соң 30 оқушыма да Этнографиялық жазбалар күнделігін арнаттым. Олар күнделікті мектепке келе жатқанда немесе үйге бара жатқанда өмірде көрген оқиғалар, табиғи құбылыстар мен жануарлар, адамдар туралы жазбалар жазып келетін болды. Әрине,олар қатемен жазды, бірақ олардың қызығушылығы соншалықты жоғары болғаны сыныпта да өз оқуларына солай ден қоя бастады. Бір оқушым Менің ауламның экологиясы деген зерттеу жүргізіп, ауладағы адамдардың пікірлерін зерделеген екен. Сол жұмысымыз үлкен этнографиялық зерттеу жобасына айналып, қалалық конференцияға қатысып 3 орын алған едік.

Оқушыларымның барлығы қазақ сыныбында оқи тұра, орысша сөйлейді, өз ретінде бұл білім сапасына кері ықпал етеді. Оқушылармен қоғамдағы проблемаларды талдай келе, «Тіл тазалығын қалай сақтаймыз: шала тілден ана тілге» деген мәселе бойынша мектеп оқушыларының арасында зерттеу жүргізе бастадық. Әр сыныпта бар екен, бұл мәселе. Солайша, орыс тілінде жиі қолданылатын сөздер тізімін жасап, он қазақ тіліндегі әдеби баламасын плакатқа жазып, әр сыныпқа тараттық және сыныпта өзіміз осы сөздерді қолданып таза қазақ тілінде сөйлеуді қолға алдық. Бұл қазақ қоғамындағы заманауи этнографиялық мәселе, әр сынып ұжымы осылай мәселені шеше алады. Мен әлеуметтік-этнографиялық зерттеу жобасы «Адал азамат» біртұтас тәрбие бағдарламасының құндылықтарына ықпал ететінін түсіндім.

Мен этнографиялық жазбалар әдісін күнделікті сабақта және сабақтан тыс қолдану аясында, жазу – оқушының ішкі ойынан, ішкі жағдаяйынан, білім деңгейінен хабар беретінін түсіндім. Соның ішінде, 9 сыныпта «Кәсіби бағдар» аясында жұмыс жүргізуім керек болды. Оқушылар қазіргі заманауи мамандықтардың қайсысын таңдарын білмейді. Содан, біз «Жұмыссыздық неден туындайды: жаңа заманның жаңа мамандықтары» атты этнографиялық зерттеулер жүргізіп түрлі маман иелерімен сөйлесіп, олардың табысқа жету жолы мен, жетістіктерін және қиындықтарын зерттедік. Оқушылар үшін бұл керемет жаңалық болды, олар өздеріне өзекті деген 2-3 мамандықтан таңдап, оны әрі қарай жеке зерттеуге көшті. Сынып конференция өткіздік.
«Оқушылардың әлеуметтік -этнографиялық зерттеулері» керемет жоба, қажет жоба.

Оқушылардың әлеуметтік-этнографиялық зерттеу жобаларын күнделікті оқытуда билогия пәні бойынша мен сабаққа дейінгі кезеңде қолдандым. Сабаққа дейінгі кезеңде оқушылар тақырып бойынша алдын ала қажет білімдерді зерттеп келеді, осы өте ұтымды болды. Мұғалімдерге қажет жоба,оны жүйелі түрде үйрену керек деп ойлаймын.

Я считаю, что для применения этнографических записей в обучении и преподавании учителю вначале необходимо составить дневник, основанный на правильно сформулированных вопросах, и научить учеников писать индивидуально. Продуманные вопросы помогают учащимся высказывать критическое мнение. Социально-этнографические исследовательские проекты учеников развивают навыки критического мышления, что является одним из важнейших навыков в процессе обучения и преподавания.

Этнографиялық зерттеу жазбаларын оқу мен оқыту үдерісіне енгізу бірнеше маңызды артықшылықтарды береді:1) контексті түсіну; 2) сын тұрғысынан ойлау; 3) зерттеу дағдыларын дамыту; 4)теориялық білімдерді практикалық іс әрекет түрінде орындау. Ең маңыздысы мәдени құндылықтарды, рухани-адамгершілік, тілдік құндылықтарды дамытуға әсері мол.Педагогтер бұл құралды игеру керек.